🐷 Artyści Baroku I Ich Dzieła

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii. Stara pijaczka - wykorzystanie brzydoty w rzeźbie hellenistycznej. obraz Albrechta Dürera przedstawiający starą prostytutkę. Brzydota – jedna z kategorii estetycznych, określana najczęściej jako przeciwieństwo piękna i przypisywana tym zjawiskom i przedmiotom, które nie są piękne według kanonu Na przykład, obrazy z końca XVII wieku wykonane przez włoskich architektów renesansu można oglądać w muzeach na całym świecie. I jeszcze, oryginalni artyści tych obrazów mogli wytwarzać te dzieła tylko dzięki wsparciu finansowemu, jakie udzielili im hiszpańscy artyści baroku w okresie, w którym były głównie tworzone. Malarstwo barokowe - wielcy artyści i dzieła epoki W malarstwie barokowym panowały dwa główne nurty: naturalizm oraz klasycyzm. Twórcy epoki chętnie malowali sceny religijne, mitologiczne i historyczne, ale także portrety, martwe natury i pejzaże. W epoce baroku artyści z upodobaniem studiowali przedmioty. Fascynował ich świat sztuczny, stworzony przez człowieka, nienaturalny. Można to uznać za formę ucieczki od zmiennej i płynnej rzeczywistości. Rozwija się kierunek malarski zwany martwą naturą. Najczęściej obrazy tego typu zawierają jakiś ukryty, symboliczny sens. pop Art, znany po hiszpańsku jako pop-art, to ruch plastyczny, który powstał w latach 50. XX wieku. Narodził się pomiędzy Wielką Brytanią a Stanami Zjednoczonymi, ale to te ostatnie stały się sztandarowym nosicielem ruchu. Jednak pop-art wywołał falę wstrząsów na całym świecie, zarówno w Europie, jak i Ameryce Łacińskiej Kolejnym wybitnym malarzem doby baroku był urodzony w Antwerpii, w roku 1599 , Anton van Dyck. Jego ojciec Frans był kupcem , a matka hafciarką. Mały Anton od najmłodszych lat interesował się malarstwem , dlatego jego ojciec oddaje go w wieku dziesięciu lat do malarskiej pracowni Hendrika van Balena. Barok - pojęcia, utwory, daty (ściąga gotowa do druku). Barok pochodził od słowa „baruecco” co oznaczało perłe o nieregularnym kształcie lub jakiś nieprawidłowy wytwór sztuki. Przyjeło się że barok określa okres w kulturze europejskiej trwajacy od końca XVI w. do połowy wieku XVIII. Epoka ta była okresem dość dziwnym i Ateńczyk Tukidydes żyjący od około 460 r. p.n.e. do 396 r. p.n.e. była autorem dzieła "Wojna peloponeska", w którym opisał dzieje zmagań Sparty i Aten o dominację w Grecji. Tukidydec nie wierzył w interwencję bogów w sprawy ludzkie.. Starał się dociec prawdy przez racjonalną analizę czysto ludzkich czynników. W polskiej literaturze przeważały dzieła wyrażające niepokój ludzkiej egzystencji oraz przywołujące rozterki na temat wyboru między tym, co cielesne, a tym, co duchowe. Przedstawicielem baroku dworskiego jest Jan Andrzej Morsztyn. Literaturą zajmowały się coraz częściej kobiety np. Anna Stanisławska i Elżbieta Drużbacka. OJlS. Barok – nazwa pochodzi od portugalskiego słowa barocco oznaczającego nieregularnie rozwinięta perłę, albo inaczej perłę o nieregularnych kształtach; w języku francuskim baroqe w XVI wieku oznaczało bogactwo ozdób. Barok w rozumieniu dzisiejszym oznaczał styl trwający od II połowy XVI wieku do 1760 roku, łącznie ze stylem rokokowym, który jest ostatnią fazą baroku. Styl barokowy był wyrazem przemian religijnych, społecznych i politycznych jakie powstały w drugiej połowie XVI wieku np. sobór w Trydencie, rozwój filozofii i nauk przyrodniczych, zanik idei średniowiecznych, czy w końcu początki organizacji państw na kontynencie amerykańskim. Barok narodził się we Włoszech, jako forma renesansu, największy wpływ na jego rozwój miał Michał Anioł, który dostrzegał w sztuce zmaganie się sił psychicznych i sił natury. Barok objął swym zasięgiem całą Europę aż po Rosję oraz kontynent amerykański. Do rozpowszechnienia się stylu przyczyniło się kilka czynników. Po pierwsze wzrastający na znaczeniu zakon Jezuitów, gdyż zakonnicy budowali swoje kościoły na wzór macierzystego Kościół Il Gesu w Rzymie, po drugie rozpowszechnienie wydawnictw podręcznikowych o architekturze, po trzecie włoscy artyści podróżujący po świecie rozpowszechniali własne wzory, w końcu dwory królewskie, które stanowiły wzorzec zachowań, stylu i budownictwa. Architektura barokowa miała więc cechy międzynarodowe wyraźniejsze niż inne dotychczasowe style. Cechy stylu barokowego: typy budowli wzorowane dokładnie na renesansie, ale „ze zwiększonym efektem optycznym”,duży rozmach budowli,monumentalizm,ciężkie proporcje,dynamika widziana w budynku, rzeźbie, malarstwie,bogactwo dekoracji i form ornamentalnych,przepych,podporządkowanie wielu elementów jednemu głównemu,występowanie silnych kontrastów form,powierzchnia ścian wewnętrznych i zewnętrznych otrzymywała linię zmienną, stosowano cofnięcia elementów lub wyjścia naprzód,bogactwo złotej polichromii,zastosowanie światłocienia poprzez np. wygięcie elewacji,silne podkreślenie przestrzeni,zwracano dużą wagę na dekoracje rzeźbiarskie – charakterystyczne aniołki (zwane putta), girlandy, fantazyjne obramienia itp.,bogata sztukateria,zastosowanie bogactwa formy architektonicznej np: bryła, kopuła, wieżyczka, itp., stosowano pilastry pojedyncze lub zwielokrotnione, czyli filary ustawione tuż przy ścianie pełniące rolę dekoracyjną, ale też podtrzymujące budowle,dużą popularnością cieszyły się kręcone kolumny szczególnie we wnętrzu budowli barokowej),budowano obiekty o charakterze religijnym i świeckim,przebudowywano fosy na aleje spacerowe oraz zamki obronnych na pałace,ważną rolę zaczął spełnić ogrody jako element architektoniczny, najładniejszym przykładem był w Polsce pałac w Wilanowie,zwrócenie uwagi na architekturę ogrodową – alejki, altanki, oranżerie, stawy, rzeźba ogrodowa itp. Najsłynniejsze przykłady architektury barokowej: Kościół Il Gesu w Rzymie,Kościół Santa Maria Della Salute w Wenecji,Kościół św. Boromeuszka w Wiedniu,Katedra św. Pawła w Londynie,Kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie, Kościół Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej,Kościół św. Anny w Krakowie,Kościół Marcina w Krakowie,Kościół kamedułów na Bielanach pod Krakowem,Kościół parafialny w Nowym Wiśniczu,Kościół Wizytek w Warszawie,Kaplica Boimów we Lwowie,Kościół Jezuitów w Poznaniu,Kościół św. Piotra i Pawła w Wilnie,Kościół Jezuitów w Świętej Lipce,Kościół Bernardynów w Krakowie,Kościół Pijarów w Krakowie,Kościół Filipinów w Gostyniu,Kościół Bonifratrów w Krakowie,Kościół Bernardynów w Górze Kalwarii,Kaplica św. Kazimierza w katedrze w Wilnie,Zamek Królewski w Warszawie,Zamek Lubomirskich w Nowym Wiśniczu,Zamek Ujazdowskich w Warszawie,Pałac w Wilanowie,Pałac biskupów krakowskich w Kielcach,Pałac Koniecpolskich w Podhorcach,Pałac Krasińskich w Warszawie,Pałac w Radzynie pod Warszawą,Krzyżtopór zamek Ossolińskich w Ujeździe,Ratusz w Zamościu, Wersal, Fasada Luwru w Paryżu,Pałac Sanssoussi Fryderyka II w Poczdamie,Pałac Zwinger w Dreźnie,Peterhof – zespół pałacowo – ogrodowy założony przez Piotra I,Pałac w Schonbrunn – rezydencja cesarzowej Sisi w wymienionych dzieł byli G. Barozzi da Vignola, Bernini, F. Borromini,F. Monsard, Ch. Wren, Locci, P. Ferrari, Cechy sztuki barokowej: rzeźba przedstawiana w głębokiej dynamice,liczne zdobienia i złote polichromie,śmiałe wyczucie fikcji,wizyjność,wyzwolenie indywidualności,w malarstwie zastosowano zmienne oświetlenie,mistycyzm,występowanie tematów religijnych obok świeckich,realizm,koloryt w odcieniach brązu, szarości, czerni. Najsłynniejsze przykłady sztuki barokowej: Konfesjonał nad grobem św. Piotra w Rzymie architekt L. Bernini, Ekstaza św. Teresy w Kościel S. Maria Della Vittoria w Rzymie,Dawid L. Bernini,Nagrobek Piotra Opalińskiego w kościele parafialnym w Sierakowie, Nagrobek Ostrogskich w katedrze tarnowskiej,Kolumna Zygmunta III w Warszawie,Portret Jana Kazimierza autorstwa Daniela Schulza,Organy w kościele Bernardynów Leżajsku,Ołtarz główny katedry w Oliwie,Ołtarz główny katedry w Pelpinie,Srebrna trumna relikwiarz św. Stanisława, w Krakowie na Wawelu,Portret Jana III Sobieskiego,Portrety trumienne, Szafa gdańska. Mistrzowie sztuki to: El Greco, Diego Velazqez, Ribera, Murillo (Chłopcy grający w kości);Piotr Rubens jako autor licznych dzieł Zdjęcie z krzyża, Sąd Ostateczny, Pokłon Trzech Króli, Bitwa Amazonek, Pijany Sylen Porwanie córek Leukipa, Święto Wenus, Historii Marii Medycejskie, Pejzaż z tęczą;Rembrandt van Rijn Wymarsz strzelców;J. F. Goya Maya naga, Zmory senne,Canaletto – malarz – był to nurt w sztuce, który powstał we Francji około 1720 roku. Nazwa pochodzi od francuskiego rocaille – muszla. Rokoko rozwinęło się przede wszystkim w malarstwie, dekoracji wnętrz i meblarstwie. Cechy charakterystyczne dla stylu: w architekturze wykorzystano krzywizny, zaokrągleń i nieregularne wygięć,wnętrze miało być intymne, wygodne,asymetria,różnorodna tematyka dzieł sztuki np.: rośliny, zwierzęta, fantastyczne twory,przepych w zdobnictwie,brak uporządkowania i brak przesłania artystycznego,parki stylizowane na naturalny, „dziki” krajobraz. Barok to jeden z głównych kierunków w historii sztuki europejskiej. Trwał od końca XVI do XVIII wieku. W odróżnieniu od renesansu, którego artyści postawili człowieka w centrum swoich zainteresowań i poszukiwań twórczych, artyści barokowi głównym przedmiotem swojej twórczości uczynili Boga i sprawy boskie, najczęściej w ujęciu mistycznym. Na uformowanie się malarstwa barokowego największy wpływ wywarło włoskie środowisko artystyczne i reprezentowane w nim nurty, w tym nurt naturalistyczny, nurt klasyczny oraz kolorystyczny szkoła wenecka. Prądy te, przeplatając się z tendencjami mistyczno-symbolicznymi i nurtem sztuki dworskiej, były głównymi kierunkami malarstwa barokowego. W malarstwie religijnym dominowała tematyka mistyczno-symboliczna i martyrologiczna, zaś w malarstwie świeckim — sceny mitologiczne, alegoryczne, historyczne i portret, a także pejzaż i martwa to styl bogaty w zdobnictwo, pomysłowe rozwiązania i symbolikę. Z założenia opierał się na wykorzystywaniu ludzkiej zmysłowości do przekazania treści religijnych. Stąd, na przykład, przedstawienia świętych w ekstazie. Działano silnie na fantazję odbiorców w celu wywołania ich zachwytu. Obrazy barokowe cechowała dynamiczna kompozycya, patos, ruch, teatralność gestu, niezwykłe ujęcia postaci, często, zwłaszcza w tematyce religijnej, dążenie do oddania silnych, czasem skrajnych uczuć. Stosowano silny światłocień. Kulminacją baroku był okres zwany Rokoko. W malarstwie pojawiła się stylistyka odmienna od barokowej. Zmieniła się tematyka, technika, barwy, format. Obrazy były malowane lekko i finezyjnie. Kolorystyka stała się jasna. Dominowała tematyka związana z zabawami i wydarzeniami towarzyskimi na łonie natury, z bohaterami w strojach dworskich, bądź pasterskich. Malowano maskarady, widowiska teatralne, i przedstawienia o podtekstach erotycznych. Popularnością cieszył się portret, zdominowany przez wizerunki kobiet. Był bardziej intymny, często niewielkich rozmiarów i wykonywany pastelami. Podwaliny pod nowy styl w malarstwie położyli artyści włoscy XVI wieku: Michał Anioł, Tintoretto, Tycjan i Paolo Veronese. W czasach dojrzałego Baroku, jego ojczyzną nada pozostawały Włochy. Za najważniejszego artystę włoskiego Baroku uważa się Caravaggia. Oprócz niego należy wymienić również: Pietro da Cortona, Artemisię Gentileschi, Giovanni Battistę Piazzetta, Andrea Pozzo, Guido Reni i Giovanni Battistę Tiepolo. Poza Włochami, barok rozkwitł niemal w całej Europie. W Hiszpanii największe uznanie zyskał Diego Velázquez, a także Bartolomé Esteban Murillo, José de Ribera i Francisco de Zurbarán, w późniejszym okresie, w czasach manieryzmu tworzył El Flandrii tworzyli Rubens, Antoon van Dyck i Jacob Jordaens, w Holandii malował Rembrandt, Frans Hals i Johannes Vermeer. Barok rozwijał się również we Francji, gdzie wybitnych osiągnięć dokonali Claude Lorrain, Nicolas Poussin, Hyacinthe Rigaud i Antoine Watteau. Krótka charakterystyka epoki: Barok charakteryzował się różnorodnością tematów i form. Na określenie nowych tendencji w różnych krajach używano odmiennych terminów: gongoryzm – Hiszpania, marinizm – Włochy, sarmatyzm – Polska. Barok pojmowano jako sztukę kontrreformacji. Wizja świata była niespokojna i chaotyczna. Artyści zaczęli pokazywać w swoich postaciach niepokój, niepewność i niewiarę w możliwości człowieka. Nowa sztuka była początkowo skomplikowana, odwoływał się do intelektu odbiorcy. Artyści stosowali: koncept (łac. conceptus – ujecie) oryginalny pomysł kompozycyjny lub stylistyczny mający na celu zaskoczenie czytelnika, puetna – zaskakujące zakończenie utworu, dowcip – dostrzeganie niezwykłych podobieństw, paradoks – czyli myśl kłócąca się z powszechnym mniemaniem. Niezrozumiałą naturę świata najlepiej wyrażały sformułowania wewnętrznie sprzeczne. Świat nie jest harmonijnym porządkiem. Artyści widzą świat chaotyczny i zmienny. Sztuka opisująca taką rzeczywistość staje się śmiała, zaskakująca i dziwna. Podłoże społeczno-polityczne: 1545 – sobór w Trydencie, początki kontrreformacji, 1546 – pierwsze jezuicie kolegium w Polsce, 1600 – początek wojen polsko-szwedzkich, 1609 – rokosz Zebrzydowskiego, 1618 – początek wojny trzydziestoletniej, 1621 – bitwa z Turkami pod Chocimiem, 1648 – powstanie Chmieleckiego, 1651 – bitwa pod Beresteczkiem, 1655 – potop szwedzki, 1658 – wygnanie arian z Polski, 1655 – rokosz Lubomierskiego, 1673 – bitwa z Turkami pod Chocimiem 1683 – odsiecz Wiednia 1697-1763 – rządy Sasów w Polsce Barok to epoka pełna wojen domowych i kontrreformacji. Renesansowe nurty reformacji uległy załamaniu, a Kościół podjął próby reorganizacji. Na soborze trydenckim postulowano wzmocnienie władzy papieskiej, sformułowano oficjalną naukę Kościoła katolickiego oraz zaczęto przeciwdziałać reformacji. Utrwalenie zasad religii katolickiej miało przez sztukę o charakterze sakralnym, głównie przez architekturę, malarstwo, rzeźbę i literaturę. Wiele dzieł sztuki uległo zniszczeniu a ogłoszenie Indeksu ksiąg zakazanych zapoczątkowało kościelną cenzurę. Kościół chciał powrotu do estetycznego średniowiecza. Wszystkie te zjawiska zmierzały do przeciwdziałania reformacji i określa się je mianem kontrreformacji. Jezuici: Szczególną rolę w realizowaniu haseł nowego nurtu miał odegrać, utworzony w 1543r. przez Ignacego Loyolę. Członków zakonu Najświętszej Marii Panny Serca Jezusowego nazywano jezuitami. Jezuici zakładali szkoły dla ubogiej szlachty umożliwiając w ten sposób kształcenie, zakładali także biblioteki i drukarnie, Jezuici wyróżniali się wysokim poziomem intelektualnym. Wykorzystywali wszystkie metody by pozyskać wiernych. Kościoły jezuickie zaskakiwały wiernych bogactwem form architektonicznych i obfitością wystroju wewnętrznego (bogata ornamentyka). Kościoły olśniewały i przyciągały widzów. Stare kościoły przerabiano na styl barokowy. W kolegiach uczono pisania pobożnych wierszy i organizowano przedstawienia. Charakterystyka ludzi epoki: Twórcy baroku podkreślają przemijanie świata i wartości ziemskich. W człowieku dostrzegają dualizm jego natury, tzn. człowiek składa się z ducha i materii. Nastąpiło nasilenie chrześcijańskiej świadomości religijnej, tzn. pojawiły się programy odnowy moralnej i religijnej w ramach kościoła katolickiego. Wprowadzono formy religijności, które miały kształtować duchowość ludzi wykształconych i prostych.

artyści baroku i ich dzieła